Radom to jedno z najważniejszych miast na terenie Mazowsza, które dla miłośników historii i kultury żydowskiej może się stać niezwykle ciekawym celem wycieczki. Co warto wiedzieć o tym mieście? Jakie atrakcje na jego terenie zasługują na szczególne wyróżnienie?
Z kart historii – Żydzi w Radomiu i ich dzieje
Pierwsze wzmianki na temat Żydów mieszkających w Radomiu pochodzą z połowy XVI wieku, jednak później przez długi czas obowiązywał przepis, który zabraniał Żydom osiedlać się w tej części Mazowsza. Efekt? Dopiero pod koniec XVIII wieku osadnictwo żydowskie zaczęło się tu rozwijać na szerszą skalę. W pierwszej połowie XIX wieku w Radomiu powstał cmentarz żydowski oraz synagoga. Samo miasto szybko stało się znanym ośrodkiem chasydyzmu, dość wcześnie zaczął się tu również rozwijać ruch syjonistyczny. Warto też pamiętać, że w okresie międzywojennym, gmina w Radomiu była zaliczana do grona największych gmin żydowskich w kraju, spełniała też ważną rolę w kulturalnym, politycznym oraz społecznym życiu polskich Żydów. Niestety, jej kres przyniosły trudne lata II wojny światowej. W 1941 roku w „małym” i „dużym” getcie zamknięto ponad 30 tysięcy osób. W sierpniu1942 roku, kiedy to większość mieszkańców tutejszego getta zostaje wywieziona do obozu w Treblince, i choć po wojnie pozostało tu jeszcze około 300-400 Żydów, jednak w 1951 roku radomska gmina ostatecznie przestała istnieć. Do naszych czasów przetrwało jednak sporo pamiątek po Żydach, dzięki czemu pamięć o radomskiej gminie wciąż trwa. Co warto zobaczyć?
Pamiątki po radomskich Żydach: co warto zobaczyć?
Zwiedzanie Radomia może okazać się ciekawą lekcją historii dla każdego. Kto chce skupić się na dziejach tutejszych Żydów, ten w trakcie zwiedzania miasta powinien odwiedzić obecną siedzibę Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Ma ona swą siedzibę w ciekawym budynku z połowy XIX wieku, czyli w Szpitalu Starozakonnym. Ciekawie prezentuje się też gmach wzniesiony w 1913 roku jako Przytułek dla Starców i Kalek Wyznania Mojżeszowego. Ufundowany przez rodzinę Bekermanów, służy obecnie jako gmach szkolny, przypominając jednocześnie o jednej z najważniejszych rodzin żydowskich w dziejach Radomska. Domy z kuczkami, cmentarz żydowski z ciekawym lapidarium – oto kolejne atrakcje, które powinny znaleźć się na trasie wycieczki śladem radomskich Żydów. To cenne pamiątki z dawnych czasów, dzięki którym pamięć o tutejszej gminie wciąż trwa.
